Renklerin Etkisi ve Psikolojiye Etkisi

featured
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Bütün insanların ortak özelliği belli renklere karşı belli tepkiler vermesidir. Bu durum o kadar alışılmıştır ki farkında olmadan olmadan gerçekleşir. Çoğu kez insanlar renkler ve kendilerinde yarattığı duygular arasında bir bağlantı kuramazlar ve üzerinde düşünmezler bile. Fakat bazı renkler herkesin içinde benzer tepkilere yol açar. Bazen bu tepkiler fiziksel, bazen duygusal ve bazende kültüreldir.

Renk sinyalleri üzerinde yapılan araştırmalar ikna edici sonuçlara ulaşmışlardır. 5000 den fazla insan test edilmiş ve renkler üzerinde ki tepkileri analiz edilmiştir. İç güdüsel olarak bazı renkler bazı kavramlar ile birleştirilmektedir. Örneğin romantik bir renk düşünmeniz istenirse çok yüksek ihtimalle kırmızı yada pembe aklınıza gelecektir. Sıcak yada canlı renkler düşünmeniz istenirse sarı aklınıza gelecek renkler arasındadır. İnternetteki mesaj forumlarında kullanılan surat şekillerinin çoğunun sarı olması bir rastlantı değildir. Renk sinyalleri araştırmalarının sonuçları aşağıda özetlenmiştir. Bakalım sizin için de bu sonuçlar geçerli mi?

 

Kırmızı Sarı Yeşil

Gençlik
Bu kavram genelde parlak enerji dolu renkler (kırmızı, sarı ve yeşil) ile düşünülür. Çocuklar bu renkleri herhangi bir ürün üzerinde görünce hemen kendilerine hitap ettiğini farkederler. Büyükler genelde kendilerini daha genç, daha enerji dolu yada canlı göstermek istediklerinde bu rengi kullanırlar.

 

 

Koyu Renkler

Profesyonellik
Zihninizde çalışkan, başarılı, ciddi bir iş kadını yada iş adamını canlandırmanız istenirse muhtemelen koyu gri, koyu mavi yada siyah bir kıyafet giymiş birini canlandırırsınız. Bu renk giyim tarzı genelde iş hayatının rengi haline gelmiştir.

 

 

 

Koyu Kahverengi

Dayanıklılık
Bu karakter insanların zihninde kural olarak koyu kahverengi ve profesyonelliğe ait renklerle bağdaştırılır. Bu renkler sağlamlık ve güven hislerini uyandırır. Siyah her iki kategoride de kullanılır. Pek çok üst düzey yetkilinin ofislerinde siyah deri koltuk üzerine oturması bir rastlantı olmasa gerek.

 

 

 

Açık Renkler

Dağ Havası
Böylesi belirsiz ve kısa süreli bir olgunun bile kendine ait bir rengi vardır. Beyazın tatlı, yumuşak ve puslu tonları, açık yeşil ve mavi tonları genelde dağların havasını simgeler. Bu renkler canlandıran, tazeleyen ve ilham veren renklerdir.

Peki renklere niye bu şekilde tepki veririz? Cevap iki ayrı bölüme ayrılır: fizyolojik sebepler (vücut ve zihin arasında ki bağlantı) ve kültüre, tarihsel gelişime ve eğitime bağlı olarak gelişen psikolojik sebepler

Vücut ve Zihin arasında ki bağlantı
Renkler insanlar üzerinde belirli fiziksel etkiler yaratır. Hem zihinde hemde vücutta değişik tepkiler oluşur. İnsanlar bir obje ile rengini bütün olarak algılarlar, örneğin kırmızı elma, mavi kuş. Fakat aslında mavi yada kırmızı olarak algıladığımız olay değişik dalga boyutunda, cisimler üzerinden yansıyan elektromanyetik radyasyondur. Biz bu dalgaları renk olarak algılarız. Örneğin gökkuşağı farklı dalga boyutlarından yansıyan tonların hepsini içerir. Kırmızı en uzun dalga boyutuna sahiptir ve mor en kısasıdır. Kırmızı bir elma gördüğümüzde elma en uzun dalga boyutuna sahip kırmızı dışında ki bütün dalga boylarını içine alıyor (absorb ediyor) demektir. İşte bu yüzden elmayı kırmızı olarak görürüz.

Dalga boyunun diğer etkileri nelerdir?
Kırmızı-Portakal renkleri insanı canlandırır, uyarır. Bunun nedeni uzun dalga boyutuna sahip kırmızı ve sarı rengi oluşturan ışınlar kalbin atışını hızlandırır ve sinir sistemini uyarır. İşte bu yüzden bu renkler insanın dikkatini çeker ve kişileri aktif hale getirir. Aynı doğrultuda yeşil renk tam olarak nötrdür. Eğer sarı tonları yeşil üzerinde daha ağır basıyor ise sarı rengin etkisini yaratır. Eğer mavi ağır basıyor ise yeşil insanlarda mavi etkisi yaratır. Mavi-Menekşe tonları renk spektrumunda kısa dalga boyuna sahiptir ve tam ters etki yaratır. Kalbin yavaşlamasını sağlar ve sakinleştirici etki yaratır.

Psikolojik etkenler
Pek çoğumuz büyürken içinde bulunduğumuz kültürün etkisi ile bazı renkler ile bazı kavramlar arasında bağlantı kurmayı öğreniriz. Örneğin bazı kültürlerde gelinlik rengi beyaz iken bazı kültürlerde kırmızıdır. Benzer şekilde bazı kültürlerde cenaze rengi siyah iken bazı kültürlerde beyazdır. Parlak kırmızı, sarı, yeşil yada mavi tonları gençlerin rengi olarak düşünülürken, pastel renkler daha ileri yaşın simgesidir. Yaşlı birisi parlak kırmızı yada mor renkli bir kıyafet giydiğinde insanlar yaşına uygun giyinmediğini düşünürler. Aynı şekilde sürekli siyahlar içinde görünen bir çocuğun yaşına uygun giyinmediği ve problemleri olabileceği fikri uyanır. Renklerin önemi çiçeklerin anlamında da vurgulanır. Örneğin kırmızı gül aşkın ve şehvetin rengi olarak vurgulanır, beyaz ise saf ve temiz aşkın.

Renklerin İnsan Psikolojisine Etkisi

Gerçekte dünyada renk diye bir olay yoktur. Sadece farklı dalga boyutuna sahip ışık dalgaları vardır. Gözler bir objeye baktığında ışığın bu objeden yansımasını görür. İnsan gözü, içinde bulunan hassas hücreler (cone) sayesinde bu türden yüzlerce farklı dalga boyundan renk şeridini ayırt edebilir. Bu kabiliyet dünyayı renkler içinde algılamamızı sağlar.

Dalga boyu, sadece görüşümüzü etkilemez. Aynı zamanda duygulara ve davranışlara da etki eder. Fakat ne tür bir etki yarattığı ve nasıl etkilediği konusunda araştırmalar henüz yetersizdir. Renklere karşı verdiğimiz tepkiler biyolojik, fizyolojik, psikolojik, sosyal ve kültürel etkilerin karışımı sonucunda oluşur.

Sıcak Soğuk Renkler

Bazı renklerin etkisi dünya çapında yaygın gibi görünmektedir, örneğin “sıcak” ve “soğuk” renkler gibi. Sıcak renkler, genelde morumsu kırmızı (macenta), kırmızı, portakal, sarı ve sarı-yeşil renkleri içerir. Bu renkler zamanı, anlama kabiliyetimizi hızlandırır ve rahat, sıcak, samimi ve davet edici duygular oluşmasına yol açarlar. Genelde heyecan, mutluluk ve rahatlık duyguları ile ilişkili düşünülürler. Soğuk renkler, menekşe, mavi, açık mavi, camgöbeği ve deniz yeşili renklerini içerir. Bu renklerle ilişkili duygular sakin ve huzurlu olmaktan, hüzünlü ve içe kapanık olmaya kadar değişiklik gösterir.

Bir kaynağa göre renklerin insan psikolojisine kısa dönemli etkileri vardır. Uzun vadeli etkilerde ise insanın karakteri önemli bir rol oynar. Örneğin dışa dönük kişilikler ruhsal dengelerini sağlayabilmek için daha parlak ve renkli objelere ihtiyaç duyarlar. Dolayısıyla hiperaktif bir insanı mavi, tek renkli yada tekdüze bir ortamda sakinleştirmeye çalışmak bu insanı uzun vadede daha fazla kışkırtmaktan başka bir işe yaramayacaktır. Aynı şekilde içe dönük bir insanı enerji veren bir ortamda dışa açılmaya zorlamak kişinin daha fazla sinirlenmesine ve kaskatı kesilmesine yol açacaktır.

Renkler günümüzde modada, reklamlarda ve tanıtımlarda en etkili araç olarak kullanılır. Psikologlar bir ürünün beğenilip beğenilmemesinde %60 oranında renklerin etkili olduğunu ortaya koymuştur. Görünüşe göre bazı insanlar renklere karşı aşırı derecede duyarlı iken bazıları normal seviyede hassasiyet gösterir. Bu kişilerin çoğu çevrelerindeki renklerin kendilerine bir çeşit etki yaptığını bilir ama nedenini anlayamazlar, sadece hissederler.

Pek çok araştırma renklerin insanlar üzerindeki etkisini incelemektedir. Yaygın olarak kabul edilen bulgulardan birisi, mavi rengin kalp atışlarını yavaşlattığı ve sakinleştirici bir etkisi olduğudur. Fakat renkleri kullanırken dikkatli olmak gerekir, çünkü aşırıya kaçıldığı zaman zararlı olabilir. Örneğin aşırı derecede aktif olan küçük çocuğunuzun üzerine biraz mavi ışık tutun, eğer çevresindeki diğer renkler zıtlık yaratmıyor ise sakinleşmeye başladığını göreceksiniz. Fakat bir süre sonra yeniden odaya döndüğünüzde bir bakmışsınız odanın içinde her zamankinden daha enerjik olarak duvarlara tırmanıyor. Neden? İyi bir şeyden çok fazla verilmiş olması diye açıklanabilir. Mesela florasan lambalar büyük oranda mavi ve yeşil ışık dalgasına sahiptir ve bu ışık dalgalarına uzun süreli olarak maruz kalmak insan üzerinde farklı etkiler doğurabilmektedir.

Gerçeği söylemek gerekirse Renk Psikolojisi hala çok yeni bir bilim dalıdır. Nitekim yayınlanmış araştırmaları, ilgili kitapları, internetteki yazıları okuduğunuz zaman pek çok çelişkili, net olmayan, anlaşılması güç yorumlar, tanımlar ve kavramlarla karşılaşabilirsiniz. Fakat inanıyorum ki ilerde bu bilim geliştikçe, renklerin nasıl hayatımıza doğru şekilde uygulanabileceğine dair daha açık ve bütünlüğü olan cevaplar alabileceğiz.

0
mutlu
Mutlu
0
_zg_n
Üzgün
0
sinirli
Sinirli
0
_a_rm_
Şaşırmış
0
vir_sl_
Virüslü

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Uygulamayı Yükle

Uygulamamızı yükleyerek içeriklerimize daha hızlı ve kolay erişim sağlayabilirsiniz.

Giriş Yap

Mor Puhu | Gizli Mabet ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun, üstelik tamamen ücretsiz!